U periodu između 1914. i 1918. godine trajao je Prvi svetski rat, koji je poznat i kao Veliki rat. A tada su se sukobile sile Antante (Rusija, Francuska i Velika Britanija) i Centralne sile (Nemačka, Austrougarska i Turska, kao i Bugarska od 1915. godine).

Na samom početku Prvog svetskog rata su se na strani sila Antante našle, pored ostalih i Grčka i Srbija. U to doba je premijer Grčke bio Elefterios Venizelos, a premijer Srbije Nikola Pašić, odnosno predsednik Ministarskog saveta Kraljevine Srbije.

Polikastro

Na samom severu centralne Makedonije u Grčkoj se nalazi gradić Polikastro. Teritorijalno pripada okrugu Kilkis i drugi je grad po veličini celog okruga, odnos posle istoimenog Kilkisa, koji je ujedno i glavni.

Polikastro je oko 50 kilometara udaljen od prestonice Grčke Makedonije Soluna, a od graničnog prelaza Evzoni ga deli svega oko 15 kilometara.

Čuvena planina Kajmakčalan se nalazi na njegovoj zapadnoj strani, a sam grad Polikastro je smešten na reci Vardar.

Istorija grada seže u doba Antičke Makedonije, ako ne i ranije, te postoje podaci da je Polikastro još od sedmog veka naseljen slovenskim stanovništvom. U to doba se pominje pod nazivom Rugunovac.

Zanimljivo je da je u doba srpskog Cara Dušana Silnog teritorijalno Polikastro bio jedan od gradova na teritoriji današnje Grčke, koji je bio pod njegovom vlašću.

A od 1390. godine je bio osvojen od strane turske vojske.

Grad se pominje i pod nazivom Karasuli, a zabeleženo je da su ga naseljavali mahom Sloveni, ali i tursko stanovništvo i manjinski Grci.

Međutim, nakon Grčko – turskog rata i genocida nad Grcima u Maloj Aziji, većinsko muslimansko stanovništvo je preseljeno na područje Turske, a Grci iz Male Azije i iz crnomorske oblasti Pont doseljeni u Polikastro.

Nešto više od 12 000 ljudi naseljava šire područje grada, dok u užem gradskom jezgru živi njih oko 6 000. Stanovništvo je većinski grčko, ali je prisutan slovenski element iz prošlosti.

Memorijalni kompleks Polikastro

Godine 1975. je Hristos Karafodoros poklonio parče svoje zemlje, na kojoj je danas izgrađen memorijalni kompleks u Polikastru, u spomen na sile pobednice Prvog svetskog rata.

S obzirom na to da ovaj kompleks zvanično nema čuvara, to je moguće posetiti ga u svako doba.

Sve do 90 – ih godina prošloga veka se tu nalazila samo piramida sa pet strana i na njoj je na 5 jezika bio napisan sledeći tekst:

Herojskim sinovima Srbije, Francuske, Italije, Velike Britanije i Grčke, koji su se verni zaveštanjima svojih predaka borili na ovim mestima i pali za slobodu i za svetski mir 1916 – 1918.

Udruženje grčkih veterana Solunskog fronta je obezbedilo sredstva krajem prošloga veka da memorijalni kompleks u Polikastru bude obogaćen i bistama premijera Srbije, Grčke, Velike Britanije, Francuske i Italije, a koji su bili na toj poziciji u doba Velikog rata.

Od tada se u ovom memorijalnom kompleksu nalazi i bista Nikole Pašića, zatim Elefteriosa Venizelosa, kao i tadašnjeg premijera Francuske, Velike Britanije i Italije.

Naslovna fotografija preuzeta sa SAJTA