Da su grčki i srpski narod vekovima povezani jeste poznato, ali čini se ne dovoljno. Mnogi od nas znaju manje – više za događaje iz novi istorije, iako ta povezanost naša dva naroda seže daleko u prošlost. Ovom prilikom nas vodi u 15. vek… u period srpske srednjevekovne države…
Vlastelinska porodica iz Grčke u tadašnjoj Srbiji
Oblašću Tesalije u Grčkoj je u doba srednjeg veka vladala porodica Filantropen, odnosno kuća Anđela (Οίκος των Αγγέλων), kako ih često nazivaju. Tačnije do pred kraj 14 – og veka je na čelu Tesalije bio Aleksije Anđeo Filantrop .
Interesantno je da članovi te dinastije bili povezani rodbinski sa suprugom Simeona Siniše Nemanjića, Marijom Paleolog.
Aleksije Anđeo Filantrop je bio zet Radoslava Hlapena, srpskog vojskovođe cara Dušana Silnog. Bio je oženjen njegovom ćerkom Marijom Angelinom.
Smatra se da je Aleksije preminuo oko 1390. godine, a na vlast zatim dolazi Manojlo. Ne postoje pouzdani podaci o tome da li je Manojlo bio brat ili sin Aleksiju.
Nakon što su Osmanlije 1394. godine osvojile oblast Tesalije, članovi porodice Filantrop su prebegli na teritoriju tadašnje Srbije.
Braća Anđelović
Naslednici Aleksija Anđela Filantropena su, pored ostalog bili i potonja braća Anđelović.
I dok je Mihailo (Μιχαήλ Άγγελος της Σερβίας) 1445. godine imao titulu velikog čelnika, u doba vladavine despota Đurđa Brankovića, dotle je njegov brat bio žrtva danka u krvi.
Zabeleženo je kasnije da je Mihailo na dvoru despota Lazara nosio titulu velikog vojvode, što je bila najviša državna titula u to doba.
Njegov brat je najverovatnije odveden u Jedrene, kako bi postao janičar i da bi primio islam.
Interesantan je podatak da je 1451. godine upravo on, a pod imenom Adni Mahmud – paša Abogović bio beglerbeg Rumelije. A kasnije je postao i veliki vezir turske carevine, u vreme vladavine sultana Mehmeda Drugog.
U doba kada je srpski despot Lazar Branković pregovarao sa turskim sultanom Mehmedom II, u pregovorima su učestvovali i Mihailo i njegov brat Mahmud Anđelović, jedan sa srpske, a drugi sa turske strane.
Istorija beleži da je tročlano namesništvo bilo formirano nakon smrti Lazara Brankovića, budući da nije imao naslednika. Osim njegove supruge Jelene iz dinastije Paleologa, namesništvo je činio i Stefan Branković, Lazarev brat i guverner Raške, Mihailo Anđelović. Upravo tu je došlo do određenog sukoba, jer je Jelena podršku tražila u Ugarskoj, dok je Mihailo smatrao da bi trebalo da se tadašnja Srbija osloni na Osmansko carstvo. Tačnije, mnogi istoričari smatraju da je on želeo da dođe na presto srpske despotovine, a koristeći pomoć svog brata, tada velikog vezira.
Vrlo brzo je otkriveno da je upravo Mihailo Anđelović u Smederevo tajno pustio osmanske vojnike, tako da je on 31. marta 1458. godine bačen u tamnicu. A sve što je posedovao je bilo oduzeto i dato drugima.
Ipak, na presto srpske despotovine je došao Stefan Branković i Lazareva udovica, Jelena Branković.
Već 20. juna 1459. turska vojska je zauzela Smederevo.
Postoje podaci da je o Mihailu, tokom utamničenja vodio računa izvesni Damjan Đurđević, rodom iz Dubrovnika. Smatra se da je ipak uspeo da pobegne iz zatočeništva i da pridružio tadašnjem velikom veziru, te otišao u Otomansko carstvo.
Šest godina nakon toga se vratio u Srbiju, o čemu postoji pouzdan dokaz. Naime, zabeleženo je da je on obnovio manastir Nova Pavlica, koji se nalazi u selu Pavlica, a koje teritorijalno pripada današnjem Raškom okrugu Republike Srbije.
Ne postoji validan istorijski podatak o tome gde je i kako Mihailo Anđelović preminuo. Zapravo postoje oprečna mišljenja o tome, ali ono koje je najzastupljenije jeste da se zamonašio i da je krajem 1486. godine umro kao monah Makarije. Pojedini istoričari se pozivaju na određene izvore, koji ukazuju na to da je Mihailo Anđelović preminuo kao hrišćanski monah i to u Istanbulu. Dakle, iako se stavio u službu tadašnjeg sultana, ne postoji podatak da je on ikada svoju veru promenio.
