Ja nisam heroj! Heroji su moja braća ubijena u ratu!
Bio je rat… i hrvatska i muslimanska i srpska strana su učestvovale…bilo je tu svega i svačega, kao i u svakom ratu. Danas, više od 20 godina kasnije i dalje svako ima svoju istinu i od toga ne odstupa. Život se, kao i posle svakog dosadašnjeg rata nastavio…kako je znao i umeo.
Prema zvaničnim podacima, rat na području Bosne i Hercegovine je trajao od 01. marta 1992. godine, pa do 14. decembra 1995., a povodo tome je bio referendum za nezavisnost, koji je održan 29. februara, odnosno 01. marta 1992. godine. Zvaničnim potpisivanjem takozvanog Dejtonskog sporazuma su sukobi na tom području okončani.
Toliko o zvaničnim podacima i sasvim dovoljno, jer je taj rat samo bio povod da podelimo još jednu priču o prijateljstvu između grčkog i srpskog naroda. Nećemo se baviti politikom, niti se boriti da dokažemo da su u pravu Hrvati, Bošnjaci ili Srbi… bavićemo se ljudima, koji su u jednom trenutku ostavili sve u svojoj domovini i došli na područje Bosne i Hercegovine, kako bi pomogli srpskoj vojsci.
Neki kažu da su to heroji… drugi kažu da su plaćenici…treći ni ne znaju da su se Grci uopšte borili tada na srpskoj strani…a mi nećemo reći da su bilo šta od toga, već jednostavno, naša pravoslavna braća koja su, kao i mnogo puta do tada pokazala na čijoj su strani.
Kada smo prikupljali informacije o ovoj temi, dobili smo samo jedan zahtev, da bismo mogli da objavimo sećanja jednog od tih velikih Grka, koji je stao hrabro na stranu našeg naroda onako kako je znao i umeo: svojom čašću i hrabrošću. Uslov je bio da ga niko ne nazove herojem, jer je za njega heroj srpski narod, koji se hrabro borio u tom ratu, kao i mnogo puta pre toga… za njega su pravi heroji, kao i za svakoga od nas, svi oni pravoslavci koji s u tom ratu stradali. Dakle, nisu došli grčki heroji da nam pomognu…došli su ljudi od krvi i mesa, koji su shvatili kakva nepravda se čini srpskom narodu i koliko je medijska propaganda u to doba bila jaka.
Jedna od najbolje organizovanih dobrovoljačkih vojnih jedinica je bila Ελληνική Εθελοντική Φρουρά, odnosno Grčka dobrovoljačka garda. A jedan od njenih članova bio je i naš brat Grk… za Srbiju i srpski narod, odnosno istoriju se interesovao i ranije… bio je jedan od, tada retkih stranaca koji nisu verovali u vesti koje su plasirane o Srbima… a život je tako hteo da se nađe među članovima grčke vojne jedinice na području Bosne i Hercegovine u to vreme.
Iz tog perioda nosi i tužne i neke, ako možemo da kažemo lepe uspomene… jedna od njih je i razlog zbog koga je ovaj tekst napisan, jer i ja, kao i mnogi Srbi nisam znala za to, sve dok nisam upoznala njega i videla fotografiju… ostadoh bez teksta sa suzama u očima, jer se na to jednoj jedinoj fotografiji jasno prepoznaje sva snaga pravoslavlja i bratskog odnosa naša dva naroda. Srpsku pravoslavnu crkvu u Sarajevu su tada uništili učesnici tog nesrećnog rata, Muslimani…slučaj je hteo da baš članovi Grčke dobrovoljačke garde prođu tuda, nedugo zatim…neki su ostali zatečeni tolikom dozom bezosećajnosti…neki su pustili i suzu, videvši pravoslavnu Svetinju u takvom stanju…a onda su učinili jedino što su mogli u tom trenutku…sakupili na gomilu ono što je ostalo od crkve i na vrh poboli zastavu Republike Grčke. O ovom događaju su pisali i novinari ostalih strana učesnica rata, tvrdeći da je sve to učinjeno sa namerom, da je čista propaganda srpske strane… nema razloga komentarisati takve navode…sasvim je dovoljno što smo ih udostojili pominjanja ovom prilikom.
Seća se i jedne bake, koja je ostala u životu i čuvala unuke, ali nije imala šta da im da da jedu… Roditelji dece su bili ubijeni… odneo im je nešto hrane, koliko je mogao i ni danas ne može da zaboravi suze te žene i zahvalnost koju je tada video u njenim očima.
Iz tog doba nosi i ne tako lepe uspomene…ali i prijateljstvo sa mnogo čestitih Srba, koji su znali i cenili ono što je nekolicina Grka tada učinila. Neki od njih su za to nagrađeni ordenom Belog orla, koji im je zbog izuzetne hrabrosti, koju su tada pokazali, dodelio predsednik Republike Srpske. A kad već pominjemo, ne treba zaboraviti da je upravo on u neka doba , dajući izjavu za medije rekao da Srbi nemaju mnogo prijatelja, već samo Boga i Grke.
Kada se vratio u svoju zemlju, naš brat Grk se potrudio da mnogim tamošnjim medijima objasni šta se zaista u tom ratu dešavalo i da pokuša, makar na taj način da skine ljagu sa imena njegove braće Srba. Da li je uspeo u tome ili ne, ostaje istoriji da sudi…a na nama je da ovakve i slične priče o prijateljstvu između naša dva naroda otrgnemo od zaborava.
Δεν είμαι ήρωας, ήρωες ήταν τα αδέλφια μου που πέθαναν στον πόλεμο. Ήταν πόλεμος Σέρβοι, μουσουλμάνοι και κροάτες πολεμούσαν, και όπως σε κάθε πόλεμο έγιναν πολλά. Σήμερα περισσότερο από είκοσι χρόνια μετά κάθε πλευρά έχει την δική της αλήθεια. Η ζωή συνεχίζεται όπως μπορεί και όπως ξέρει.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία ο πόλεμος στη Βοσνία Ερζεγοβίνη διήρκεσε από 1 Μαρτίου 1992 μέχρι τις 14 Δεκεμβρίου 1995 ο λόγος για την έναρξη του πολέμου ήταν οι εκλογές για την ανεξαρτησία στις 29 Φεβρουαρίου και 1 Μαρτίου του 1992, όταν υπεγράφη η συμφωνία στο Ντέιτον ο πόλεμος σταμάτησε, αυτά για τα επίσημα στοιχεία, αυτός ο πόλεμος είναι μια αφορμή για να μοιραστούμε ακόμη μια ιστορία για την Ελληνοσερβική φιλία.
Εδώ δεν θα μπλέξουμε την πολιτική ούτε θα βρούμε ποιος έχει δίκιο Σέρβοι, μουσουλμάνοι, η κροάτες, θα μιλήσουμε για ανθρώπους που άφησαν τα πάντα πίσω τους και ήρθαν στην Βοσνία Ερζεγοβίνη για να βοηθήσουν τον Σερβικό στρατό.
Κάποιοι λένε ότι είναι ήρωες άλλοι ότι είναι μισθωφόροι και κάποιοι δεν ξέρουν καν ότι Έλληνες ήρθαν να πολεμήσουν στο πλευρό του Σερβικού στρατού, εμείς θα πούμε ότι είναι τα ορθόδοξα αδέλφια μας που μέσα στο πέρασμα των χρόνων έχουν δείξει ποια πλευρά στηρίζουν και υποστηρίζουν.
Όταν μαζεύαμε πληροφορίες για αυτό το θέμα η απαίτηση του αφηγητή και πρωταγωνιστή ήταν κανείς να μην τον αποκαλέσει ήρωα, γιατί γι’αυτόν ήρωας ήταν ο Σερβικός λαός που πολεμούσε γενναία. Ήρωες ήταν οι ορθόδοξοι χριστιανοί που πέθαναν σε αυτόν τον πόλεμο. Δεν ήρθαν Έλληνες ήρωες να πολεμήσουν ήρθαν άνθρωποι από σάρκα και οστά που είχαν καταλάβει την αδικία που έπαιρνε μέρος και την προπαγάνδα των ΜΜΕ.
Μια από τις καλύτερα οργανωμένες ομάδες εθελοντών ήταν η Ελληνική Εθελοντική Φρουρά. Ένα από τα μέλη της ήταν και ο Έλληνας αδελφός μας. Για τη Σερβία και την ιστορία της ήξερε από πριν. Ήταν ένας από τους λίγους που δεν πίστεψαν τα ψέματα για την Σερβία και τον Σερβικό λαό. Από εκείνη την εποχή έχει άσχημες αλλά και κάποιες όμορφες αναμνήσεις. Μια από αυτές τις αναμνήσεις είναι και ο λόγος για αυτό το κείμενο γιατί και εγώ όπως πολλοί άλλοι Σέρβοι δεν ήξερα μέχρι να τον γνωρίσω και να δω φωτογραφίες που είχε τραβήξει. Έμεινα άφωνη με δάκρυα στα μάτια εξαιτίας μιας φωτογραφίας που μέσα της μπορείς να δεις ξεκάθαρα την δύναμη της ορθοδόξου αδελφότητας. Σερβική εκκλησία στο Σαράγεβο καταστράφηκε από τους μουσουλμάνους, η μοίρα ήθελε τα μέλη της Ελληνικής Εθελοντικής Φρουράς να περάσουν από εκεί λίγο μετά την καταστροφή. Κάποιοι έμειναν άφωνοι με αυτό που είδαν και κάποιοι έκλαψαν όταν είδαν την κατεστραμμένη εκκλησία. Και τότε έκαναν το μόνο πράγμα που μπορούσαν να κάνουν, μάζεψαν τα απομεινάρια της εκκλησίας σε ένα μεγάλο σορό και πάνω έστησαν την Ελληνική σημαία, Για αυτό το γεγονός έγραφαν και άλλοι εμπλεκόμενοι στον πόλεμο μουσουλμάνοι και κροάτες και έλεγαν ότι αυτό είναι προπαγάνδα της Σερβικής πλευράς, αυτό δεν είναι άξιο σχολιασμού γι’αυτό προχωράμε.
Θυμάται και μια γιαγιά που πρόσεχε τα εγγόνια της αλλά δεν είχε τι να τους δώσει να φάνε, οι γονείς των παιδιών είχαν πεθάνει στον πόλεμο, τους έδωσε ότι είχε από φαγητό. Μέχρι και σήμερα δεν μπορεί να ξεχάσει την ευγνωμοσύνη που είδε μέσα στα μάτια αυτής της γιαγιάς. Από αυτή την περίοδο έχει και όχι τόσο όμορφες αναμνήσεις. Αλλά και φιλία με πολλούς Σέρβους που ένιωσαν ευγνωμοσύνη για αυτό που έκαναν λίγοι Έλληνες. Κάποιοι από τους Έλληνες πήραν το μετάλλιο του Λευκού Αετού ανάμεσα τους και ο πρωταγωνιστής μας το μετάλλιο του το έδωσε ο πρόεδρος της Σερβικής Δημοκρατίας. Και όπως είχε πει τότε ο Κάρατζιτς οι Σέρβοι δεν έχουν πολλούς φίλους μόνο τον Θεό στον ουρανό και τους Έλληνες στη γη.
Όταν ο πρωταγωνιστής μας γύρισε πίσω στην πατρίδα του προσπάθησε να εξηγήσει στα Ελληνικά ΜΜΕ τι πραγματικά συμβαίνει στην Βοσνία Ερζεγοβίνη, και να καθαρίσει όσο μπορεί το όνομα των Σέρβων αδελφών του. Αν τα κατάφερε η όχι αυτό θα το κρίνει η ιστορία. Και σε μας μένει ότι ιστορίες σαν αυτή για την φιλία μεταξύ Ελλήνων και Σέρβων δεν πρέπει να ξεχνιούνται.