«Μη θλίβεσαι πάρα πολύ στις δυσκολίες, και μη χαίρεσαι πάρα πολύ στην ευημερία, γιατί η ποιότητα ενός καλού ανθρώπου φαίνεται στην αντοχή του».
(Θέογνις o Μεγαρεύς, 6ος αιώνας π.Χ.)
Στη Σουμάντια, στην καρδιά της Σερβίας, βρίσκεται η γραφική κωμόπολη Μάλο Κρτσμάρε, όπου ο Μίοντραγκ Στογιάνοβιτς, γνωστός ως Μίτσα, γεννήθηκε στις 30 Ιουλίου 1934, ανήμερα της σέρβικης γιορτής της Αγίας Μαρίνας. Στην πατρίδα του, ένιωσε την πρώτη χαρά της ζωής, τον ενθουσιασμό για το παιδικό παιχνίδι, απέκτησε τις πρώτες γνώσεις – πώς θα έπρεπε να σπουδάσει και να εργαστεί σκληρά, και να αγαπάει, να σέβεται την πατρίδα, την οικογένεια, τους ανθρώπους και την παράδοση.
Η πρωτοβάθμια εκπαίδευσή του στο Μάλο Κρτσμάρε πραγματοποιήθηκε κατά την διάρκεια των δύσκολων, γεμάτων ανασφάλεια, επικίνδυνων χρόνων της πείνας του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ωριμάζοντας και διαμορφώνοντας τον χαρακτήρα του σε τέτοιες περιστάσεις, σύμφωνα με τις δικές του επιθυμίες και την ιδέα της δασκάλας Κάτα, εγγράφηκε τότε στο πρώτο οκτατάξιο γυμνάσιο αρρένων, το περίφημο Γυμνάσιο του Κράγκουγιεβατς, από το οποίο αποφοίτησε το 1953.
Στη συνέχεια, εγγράφηκε αμέσως στην έδρα των βασικών σπουδών της κλασικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου Βελιγραδίου, και τις ολοκλήρωσε ως αξιοσημείωτος μαθητής των εξαιρετικών καθηγητών, του Μίλος Ν. Τζούριτς και του Μίλαν Μπούντιμιρ το 1957. Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους, εγγράφηκε σε μεταπτυχιακές σπουδές στην πρώτη γενιά μεταπτυχιακών στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου. Περίεργος, περιπετειώδης και με ερευνητικό πνεύμα, το Νοέμβριο εγγράφηκε σε βασικές σπουδές αρχαιολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Βελιγραδίου. Παράλληλα με τις μεταπτυχιακές του σπουδές, πραγματοποίησε ανασκαφές με τον διάσημο αρχαιολόγο και ιστορικό τέχνης, τον καθηγητή του Μπράνκο Γκάβελ. Μία από τις πιο σημαντικές ανασκαφές και έρευνες ήταν στο ‘Αραντζελοβατς, στο σπήλαιο Ρίσοβατσα το 1958.
Δούλεψε διεξοδικά και επιμελώς στη μεταπτυχιακή του διατριβή, „Αρχαία κληρονομιά, στο «Σομπράνιε» του Ντοσίτεγι Ομπράντοβιτς“, την οποία εκπόνησε το 1962 και απέκτησε μεταπτυχιακό τίτλο στις φιλοσοφικές επιστήμες. «Ο Ντοσίτεγι και η Αντίκα» ήταν η διδακτορική του διατριβή το 1965 που παρουσίασε μπροστά σε μια επιτροπή υπό την προεδρία του καθηγητή του, του ιδιαίτερα σεβαστού γλωσσολόγου Μίλαν Μπούντιμιρ, ο οποίος είπε:
«Σήμερα αποκτήσαμε έναν άλλο σπουδαίο άνδρα από το Μάλο Κρτσμάρε».
Είχε μεγάλη υποστήριξη και σεβασμό μεταξύ των καθηγητών του από τους οποίους έμαθε να χτίζει την επιστημονική του καριέρα εύκολα, διεξοδικά και συστηματικά. Στο επιστημονικό του έργο, αναγνωρίζονται τρεις ξεχωριστές περίοδοι: Γυμνάσιο, Ινστιτούτο και Σχολή.
Μαζί με το επιστημονικό του έργο, το 1960-70, ήταν καθηγητής της Λατινικής γλώσσας στο 4ο και 5ο Γυμνάσιο του Βελιγραδίου. Εκεί ήταν γνωστός ως Μίτσα Λατίνατς. Το σχολικό έτος 1968/69, έδινε διαλέξεις και στις δύο κλασικές γλώσσες (ελληνικά και λατινικά) σε φοιτητές ιστορίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Βελιγραδίου.
Το 1971 πηγαίνει στο νεοϊδρυθέν Βαλκανικό Ινστιτούτο SANU. Κατέλαβε τη θέση του ερευνητικού συνεργάτη μετά από πρόσκληση ενός από τους ιδρυτές και πρώτου διευθυντή, ακαδημαϊκού Βάσα Τσουμπρίλοβιτς. Εκεί απέκτησε όλους τους επιστημονικούς τίτλους. Συμμετείχε στο έργο των σερβικών και ελληνικών λογοτεχνικών και πολιτιστικών δεσμών, ειδικά στον τομέα των λαϊκών πνευματικών δημιουργιών και αυτό απαιτούσε γνώση της σύγχρονης ελληνικής γλώσσας και της ελληνικής λαϊκής ποίησης, την οποία κατάφερε με επιτυχία. Ως επιστημονικός σύμβουλος έγινε μέλος του συντακτικού συμβουλίου του ετήσιου περιοδικού Balcanica από το τεύχος XI (1980) καθώς και γραμματέας του για τα θέματα XV-XX (1984-1989). Ταυτόχρονα ήταν γραμματέας του συντακτικού συμβουλίου του περιοδικού „Δημοτικά έργα – Λαογραφία“ από τα τεύχη 39 – 40 έως 74 -76.
Ηγήθηκε των εξής επιστημονικών έργων:
- Δημιουργίες των βαλκανικών λαών
- Χαϊντούτσι και κλέφτες στην ιστορία και τη λογοτεχνία
- Αρχαίες σπουδές των Σέρβων
- Γλωσσική λογοτεχνική σύνδεση των βαλκανικών λαών.
Το καθένα από αυτά τα έργα είχε ως αποτέλεσμα και τη δημοσίευση – η συγκριτική μονογραφία Χαιδούτσι και κλέφτες στη λαϊκή ποίηση (1984), η οποία είχε μια καλή απήχηση στην επιστημονική μας βιβλιογραφία και στην ελληνική επιστήμη της λογοτεχνίας. Επίσης η Συλλογή Αρχαίων Σπουδών των Σέρβων (1989) όπου επιστρέφει στις σπουδές της κλασικής φιλολογίας, την «Ανθολογία της Νεοελληνικής Λαϊκής Ποίησης» (SKZ, 1991.) που κέρδισε το βραβείο της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών Μεταφραστών ως η καλύτερη ξένη μετάφραση έργων της ελληνικής λογοτεχνίας για το έτος 1992/93. Η εξήγηση δίνει έμφαση στο ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο μέτρο. Η δεύτερη έκδοση αυτής της Ανθολογίας πήρε το όνομά της από το ποίημα «Το γεφύρι της Άρτας », το οποίο έχει επικό-λυρικό και δραματικό χαρακτήρα και ανήκει σε παράλογη-μπαλάντα (2002). Επιπλέον, έγινε γνωστός με τις μελέτες για τις ελληνικές λέξεις στη σερβική γλώσσα, με τις ανακοινώσεις σε συνέδρια και συμπόσια στα Βαλκάνια, καθώς και τις συζητήσεις που δημοσιεύθηκαν στα εθνικά και διεθνή περιοδικά μας: Balcanica, Βαλκανικές μελέτες, Cyrillomethodianum …
Διεξήγαγε τη μελέτη του σε Βιέννη, Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Παρίσι, Νόβι Σαντ, Ζάγκρεμπ, Ντούμπροβνικ, Τσάβτατ. Συμμετείχε σε βαλκανικά συνέδρια στο Βελιγράδι, το Βουκουρέστι και τη Θεσσαλονίκη, καθώς και σε πολλές διεθνείς συγκεντρώσεις στην Αθήνα, το Αργοστόλι, το Ζάγκρεμπ, τα Σκόπια, το Νόβι Σαντ, τους Δελφούς, την Κομοτηνή και το Βελεστίνο.
Αξιοσημείωτος ήταν επίσης ο ρόλος του ως μέλους και ιδρυτή πολλών συλλόγων. Ήδη στη δεκαετία του ’50 και του ’60, του περασμένου αιώνα, εργάστηκε σε φοιτητικούς συλλόγους, μέσω του Τμήματος Καθηγητών Λατινικής Γλώσσας ενώ ήταν ένας από τους ιδρυτές του εξειδικευμένου Συλλόγου Αρχαίων Σπουδών (1967) στο Αρχαιολογικό Ινστιτούτο SANU καθώς και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου.
Εκείνα τα χρόνια έκανε ένα βήμα προς την Εσπεράντο, για την οποία ενδιαφέρθηκε το 1954. Δίνει τη συνεισφορά του στην προβολή της Εσπεράντο. Ως μακροχρόνιο μέλος του Διεθνούς Συνδέσμου των Εσπεράντο Εκπαιδευτικών και ως εκπρόσωπος της Γιουγκοσλαβίας έκανε μια θητεία. Κατά το σχολικό έτος 1962/63 στο τέταρτο Γυμνάσιο Βελιγραδίου, όπου δίδασκε Λατινικά σε δύο τάξεις της δεύτερης τάξης, με τη συγκατάθεση του Συμβουλίου Εκπαιδευτικών δίδαξε και την Εσπεράντο. Συμμετείχε ενεργά σε συνέδρια Εσπεράντο (Ίνσμπρουκ, Λοκάρνο, Βουδαπέστη 1967, Αθήνα 1976). Στο Θερινό Εσπεράντο Πανεπιστήμιο στην Αθήνα έδωσε μια διάλεξη με τίτλο «Grekaj popolaj kantoj en la traduko serba» (ελληνικά λαϊκά τραγούδια στη σερβική μετάφραση). Αργότερα ήταν ο αρχισυντάκτης του περιοδικού Esperanto Belgrade Verda Stelo (Belgrade Green Star), στο οποίο δημοσιεύτηκαν έργα του στην εσπεράντο. Στο τρίτο τεύχος αυτού του περιοδικού δημοσιεύει μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη Grekaj kaj latinaj lingvaj elementoj en Esperanto (Ελληνικά και λατινικά στοιχεία στην εσπεράντο).
Στο πολύγλωσσο λεξικό του „Poliglota“ (Βελιγράδι, 2008), ως ένας από τους συγγραφείς, επεξεργάστηκε τους σύγχρονους ελληνικούς όρους και τους αρχαίους ελληνικούς, λατινικούς και εσπεράντο όρους.
Είναι ένας από τους ιδρυτές της Εταιρείας Σέρβο-Ελληνικής Φιλίας (1991), του οποίου διετέλεσε πρόεδρος για δέκα χρόνια (2001-2010). Eίχε σημαντική συνεισφορά και σημασία ιδρύοντας τον Σύνδεσμο Νεοελληνιστών „Γιώργος Σεφέρης“ (2003), προκειμένου να είναι ο πρώτος πρόεδρος που σχεδίασε τους στόχους, τα καθήκοντα και το πρόγραμμα εργασίας του, όλα με σκοπό να καθοδηγήσει νέους φιλολόγους ελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας. Ήταν επίσης ο ιδρυτής της Σερβικής Ένωσης Φίλων του Νίκου Καζαντζάκη, συγγραφέα του μυθιστορήματος Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις βαλκανικές σπουδές στον τομέα της μυθολογίας και της λαογραφίας, καθώς και η αγάπη για την πατρίδα του, έκανε τον καθηγητή Στογιάνοβιτς να συμμετάσχει στο έργο του Κέντρου Μυθολογικών Σπουδών της Σερβίας, το 1996, με έδρα την Ράτσα του Κράγκουγιεβατς. Από το 2000 εξελέγη πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου και αρχισυντάκτης του περιοδικού Mythological Collection και πολλών άλλων επιστημονικών δημοσιεύσεων που εκδόθηκαν από το Κέντρο Μυθολογικών Μελετών.
Μεταφέρθηκε στη Φιλολογική Σχολή στο Βελιγράδι το 1995/96. Ο τότε πρύτανης καθηγητής, Δρ Σλομπόνταν Γκρούμπατσιτς, του ανέθεσε την ίδρυση του Τμήματος των Νεοελληνικών Σπουδών (Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία), του οποίου ήταν ο πρώτος διευθυντής. Εκεί ήταν πιο γνωστός ως Μίτσα ο Έλληνας.
Στην αρχή ήταν δύσκολο να πείσουμε το κοινό μας και τον ελληνικό λαό ότι η Έδρα υπάρχει πραγματικά. Με την πάροδο του χρόνου, όταν οι μαθητές της πρώτης γενιάς άρχισαν να παρακολουθούν σεμινάρια ελληνικής γλώσσας που διοργανώνονταν στο Πανεπιστήμιο Πατρών, η ύπαρξη του Τμήματος άρχισε να αποκτά νόημα.
Με την παρουσίαση της Έδρας στη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία Αρσάκειο, στην Αθήνα, στις 6 Μαρτίου 2000, η διάσημη εκπαιδευτική παιδαγωγική κοινωνία της ελληνικής πρωτεύουσας απονέμει την αναγνώριση στον Καθηγητή Μίοντραγκ Στογιάνοβιτς, καθώς και στη Λέκτορα Περσεφόνη Πόποβιτς, για τη βελτίωση της διδασκαλίας της νεοελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού στα Βαλκάνια και έλαβε μεγάλη δωρεά από το Πανεπιστήμιο Αθηνών με την οποία ξεκίνησε η δημιουργία βιβλιοθήκης σεμιναρίων.
Από το 1995 έως το 2002 ο καθηγητής Στογιάνοβιτς ήταν μόνιμος καθηγητής Βαλκανιολογίας και Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας. Μαζί με τη διδασκαλία ετοίμασε το πρώτο του Βιβλίο για μαθητές στην νεοελληνική γλώσσα (1997) και το Ελληνο-σερβικό λεξικό (1999) και διοργάνωσε δύο διεθνή συνέδρια:
1) Η Ελληνική και η Σέρβικη Παιδεία, με Έλληνες συναδέλφους στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο της Θράκης (Κομοτηνή, 1996), με αφορμή την επέτειο της εκατονταετίας της έκδοσης του βιβλίου με το ίδιο όνομα από τον Βλάνταν Τζόρτζεβιτς (1896)
2) Ο Ρήγας Βελεστινλής και οι λαοί των Βαλκανίων (Βελιγράδι, 1998), ως ανάμνηση της εκατονταετίας του μαρτυρίου ενός Έλληνα επαναστάτη στις πλαγιές του Φρουρίου του Βελιγραδίου. Στο πλαίσιο του εξεγερμένου, απελευθερωτικού και διαφωτιστικού πνεύματος, ετοίμασε το βιβλίο «Ο Ρήγας Φεραίος και ο Kαραγιώργης» (1999), το οποίο αναδεικνύει τη μετάφραση του ποιήματος «Ο Θούριος» του Ρήγα – ένα ποίημα που, σύμφωνα με την έρευνα του καθηγητή Στογιάνοβιτς, χρονολογείται από το 1803, όταν γράφτηκε και το διάσημο Σερβικό ποίημα του Ντοσίτεγι Ομπράντοβιτς «Εξέγερση της Σερβίας».
Στην περαιτέρω δουλειά του στο Τμήμα ίδρυσε και ηγήθηκε στο Εργαστήριο Μετάφρασης στο οποίο μεταφράστηκε ολόκληρο το ποιητικό έργο του πρώτου Έλληνα βραβευμένου με Νόμπελ στη Λογοτεχνία, Γιώργου Σεφέρη, με αφορμή την εκατονταετία της γέννησής του (1900-2000). Η παρουσίαση αυτής της μετάφρασης πραγματοποιήθηκε σε μία γεμάτη αίθουσα του ιδρύματος Κολάρατς και με την ευκαιρία αυτή απονεμήθηκε τιμητική διάκριση τόσο στους μεταφραστές όσο και στον καθηγητή Στογιάνοβιτς, ο οποίος ξεκίνησε μια τόσο γενναία και δύσκολη δουλειά με τους μαθητές του. Το 2002 η μετάφραση έλαβε το πρώτο βραβείο του Συλλόγου Ελλήνων Μεταφραστών Λογοτεχνίας.
Κατά την τρέχουσα δεκαετία ο καθηγητής Στογιάνοβιτς έλαβε τρία σημαντικά βραβεία από το σερβικό επιστημονικό και πολιτιστικό κοινό. Με αφορμή τη συμπλήρωση της δέκατης επετείου από την ίδρυση του Τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών (1995-2005) προς τιμήν του πρώτου διευθυντή του, Καθηγητή Δρ Μίοντραγκ Στογιάνοβιτς, στη Φιλολογική Σχολή στο Βελιγράδι οργανώθηκε επιστημονική συνέλευση και δημοσιεύτηκε μια συλλογή κειμένων με θέμα τη νεοελληνική κληρονομιά των Σέρβων (2005). Ο Μίοντραγκ Στογιάνοβιτς έχει μπει πλέον στην Εγκυκλοπαίδεια του σερβικού λαού. Συμπεριλαμβάνεται στις προσωπικότητες που έχουν συμβάλει σημαντικά στη διαμόρφωση της κοινωνικής ζωής στη Σερβία και μπαίνουν στη Σερβική Who is Who.
Έδειξε την επιστημονική του δημιουργικότητα και την επιθυμία του με την ιδέα της ίδρυσης του Τμήματος Βαλκανικών Σπουδών, αλλά παρά την επιθυμία και το επίσημο αίτημά του, το οποίο απέστειλε στην Επιτροπή Ανάπτυξης στη Φιλολογική Σχολή στο Βελιγράδι, η ιδέα αυτή δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί.
Μετά από εξέχον έργο στη Φιλολογική Σχολή του Βελιγραδίου, συνέχισε τις συγκριτικές σπουδές του στην ιστορία και τη λογοτεχνία των λαών των Βαλκανίων, κυρίως Σέρβων και Ελλήνων. Τους επεκτείνει με μια δια-κειμενική προσέγγιση, όπου τα κείμενα γίνονται πιο κατακερματισμένα και τα επιστημονικά αποτελέσματα πιο εκτεταμένα. Σε αυτό το πλαίσιο γράφει το βιβλίο “Με θέα από την Ακρόπολη” (2012), όπου παρατηρείται η διείσδυση της σερβικής στην ελληνική ιστορία, λογοτεχνία και πολιτισμό, με ιδιαίτερη αναφορά στην προφορική δημιουργία και τις ομοιότητες στα θέματα.
Τα τελευταία δέκα χρόνια είχε αφιερώσει και πάλι το έργο του στον σπουδαίο Σέρβο εκπαιδευτή Ντοσίτεγι Ομπράντοβιτς, συμμετέχοντας ενεργά στην κληρονομιά του Ομπράντοβιτς. Εκτός του ότι συμμετείχε σε πολλές επιστημονικές συγκεντρώσεις και εκδηλώσεις της Κληρονομιάς Ομπράντοβιτς, ήταν επίσης μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής της επιστημονικής συγκέντρωσης και συμμετείχε στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο „Ντοσίτεγι Ομπράντοβιτς στη Σερβική Ιστορία και Πολιτισμό“ (2011) όπου συμμετείχε με το θέμα Ντοσίτεγι, Χριστιανοί Πατέρες. Στη συνέχεια ήταν ο πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής της συνάντησης «Ντοσίτεγι Ομπράντοβιτς και θρησκευτική ελευθερία», όπου δημοσιεύτηκε το έργο του για την ορθολογική-εκπαιδευτική κατανόηση της θρησκευτικής ελευθερίας του Ντοσίτεγι .
Με αφορμή το βιβλίο του καθηγητή Στογιάνοβιτς, διοργανώθηκε η λογοτεχνική έκθεση „στον Ντοσίτεγι“ και πραγματοποιήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2014, στα μονοπάτια του Διαφωτισμού. Αυτό το βιβλίο είναι μονογραφία σχετικά με την εξέχουσα δραστηριότητα του Διαφωτισμού του Ντοσίτεγι Ομπράντοβιτς, τα ταξίδια και τη σχολική του εκπαίδευση, τη στάση του απέναντι στον ελληνικό και αρχαίο πολιτισμό καθώς και τη μεγάλη επιρροή των ιδεών του στη λογοτεχνία, τη λαϊκή τέχνη και σύγχρονη σκέψη. Ο καθηγητής παρουσιάζει επίσης τις πληροφορίες που βρήκε σε σχέση με το έτος γέννησης του Ντοσίτεγι Ομπράντοβιτς.
Δεν εγκατέλειψε τις μεταφραστικές δραστηριότητες και ως αποτέλεσμα μετέφρασε και επιμελήθηκε το δίγλωσσο βιβλίο Σερβικά τραγούδια του Κώστα Πασαγιάννη (2016).
Καθώς περνούν τα χρόνια όλο και περισσότερο επιστρέφει στη μνήμη και την υπενθύμιση των αγαπητών καθηγητών του και των εξαιρετικών παιδαγωγών του – Μίλαν Μπούντιμιρ και Μίλος Ν. Τζούριτς, την οποία μεταδίδει και ανανεώνει στο βιβλίο “Ραψωδία των Σέρβων Ομηριδίων” – η μνήμη του θείου Μίσα.
Στο βιβλίο Σπουδές πατρίδας (2018), εκτός από ιστορικά και πολιτιστικά θέματα, υπενθυμίζει τη ζωή και το έργο ορισμένων προσωπικοτήτων της λογοτεχνίας και της επιστήμης.
Το τελευταίο έργο, χειρόγραφο του ποιήματος θούριο του Ρήγα Φεραίου και του επαναστατικού τραγουδιού του Ομπράντοβιτς, σχετικά με την εξέγερση των Σέρβων, δημοσιεύθηκε στη Συλλογή των Κληροδοτημάτων από το Επιστημονικό Συνέδριο «Αιώνας Διαφωτισμού στον Σερβικό Πολιτισμό» (2019). Η παρουσίαση πραγματοποιήθηκε (μετά θάνατον), τον Οκτώβριο του 2020, στις αίθουσες του Ιδρύματος.
Την ημέρα της Μεταμόρφωσης Σωτήρος, στις 19 Αυγούστου 2020 στο Βελιγράδι, ο καθηγητής Δρ. Μίοντραγκ Μίτσα Στογιάνοβιτς μας άφησε ξαφνικά για πάντα. Όλοι όσοι τον γνώριζαν και ήταν αρκετά τυχεροί για να τον έχουν καθηγητή και λέκτορα, τον θυμούνται χαρούμενο, πνευματώδη και πάντα έτοιμο να αστειευτεί. Μένει αξέχαστος ως κάποιος που μπόρεσε να μεταφέρει την εξαιρετική, πλούσια και ευέλικτη γνώση του με πολλή αγάπη και αφοσίωση, ανιδιοτελώς.
Το επιστημονικό έργο του καθηγητή, που παρακολουθείται συνεχώς και αναλυτικά (πάνω από 300 βιβλιογραφικές μονάδες), δείχνει αφοσίωση στην έρευνα και τις παιδαγωγικές δραστηριότητες. Δείχνει επίσης πολλά πεδία ενδιαφέροντος στην κλασική φιλολογία, τις βαλκανικές σπουδές, το νεοελληνισμό, την ιστορία της λογοτεχνίας και τη μετάφραση. Όλα αυτά τα ενδιαφέροντα συνδέονταν μεταξύ τους, ήταν αιτίες και συνέπειες. Συνολικά η επιστημονική και επαγγελματική κατεύθυνση του καθηγητή, Δρ. Μίοντραγκ Μίτσα Στογιάνοβιτς, επικεντρώθηκε στον τομέα των αρχαίων σπουδών, της ελληνικής, της βυζαντινής και της νεοελληνικής κληρονομιάς στη σερβική λογοτεχνία και τον πολιτισμό, καθώς και στις συγκριτικές βαλκανικές μελέτες στον τομέα της συγκριτικής και λαϊκής λογοτεχνίας, στον τομέα της λαογραφίας και της μυθολογίας. Λογοτεχνική-ιστορική αμοιβαιότητα, ρεύματα του Διαφωτισμού, σερβική και ελληνική αντάρτικη ποίηση, ποιητικές επιρροές, καθώς και η αναπόφευκτη μετάφραση επικράτησε.
Ίβανα Πάβλοβιτς (γένος Στογιάνοβιτς)
Μετάφραση Λιούμπιτσα Ποκράγιατς-Ψαρρός.
Βιβλιογραφία:
– Σπουδές πατρίδας, Δρ. Μίοντραγκ Στογιάνοβιτς, Λογοτεχνική Εταιρεία „Αγιος Σάββας“, Βελιγράδι 2018, 241-251.
– Ραψωδία των Σέρβων Ομηριδίων-αναμνήσεις του θείου Μίσα, Μίοντραγκ Μίτσα Στογιάνοβιτς, Ιντερπρες, Βελιγράδι 2017.
– Τα μονοπάτια του Διαφωτισμού του Ντοσίτεγι, Μίοντραγκ Μίτσα Στογιάνοβιτς, Ιντερπρες, Βελιγράδι 2014, 162-162.
– Μυθολογική Συλλογή 22, Κλασικός φιλόλογος καθηγητής Μίοντραγκ Μίτσα Στογιάνοβιτς, PhD, Ράτσα 2009.
